Михаил Лермонтовду ким билбейт? Бул орус жазуучусу көзү тирүүсүндө эле дүйнөлүк инсанга айланып, анын чыгармачылыгы ага өлбөс-өчпөс атак-даңк тартуулады. Лермонтовдун ырлары ушул күнгө чейин изилденип келе жатат.
1. Михаил Лермонтов төрөлгөн байыркы үй-бүлөнүн ата-бабалары шотландиялык жамакчы Томас Лермонтовдон тараган жана уламыштарга айланган.
2. 17-кылымда поляк лейтенанты Георг Лермонт орус аскерлеринин колуна түшкөн. Орус падышасынын кызматына барып, православ динин кабыл алып, Лермонтовдордун дворяндык үй-бүлөсүнө негиз салган.
3. Жаш кезинде болочок акын испан падышасы Филипп III Франсиско Лерманын сүйүктүүсүн ата-бабасы катары кароону туура көргөн.
4. Лермонтовдун апасы 21 жашында кургак учуктан каза болгон. Анын ден соолугунун начарлаганы күйөөсүнүн көптөгөн ишенимсиздигинен улам бузулган. Ал уулу төрөлгөндөн кийин аялына салкын мамиле кылган. Ал каза болгондон кийин атасы кичинекей Михаилди кайын журтуна калтырып, Туланын жанындагы үй-бүлөлүк мүлкүнө кеткен.
5. Михаил Юрьевичтин чоң энеси, помещик Елизавета Алексеевна күйөөсү, кызы, күйөө баласы жана небересинен узак жашаган. Акындын атасы менен болгон коркунучтуу мамилеси тынымсыз чыр-чатактар менен жаңжалдардан жапа чеккен Лермонтовдун балалык жана жаштык чагында өчпөс из калтырган.
6. Лермонтов күнүмдүк жашоону жек көргөн, фантазия дүйнөсүндө жашаган оорулуу, муңайым бала болгон.
7. Акындын эскерүүлөрүнө караганда, ал биринчи жолу 9 жашында эле сүйүп калган. Ал эми Кавказ курортунан тандап алганы 10 жашта болгон.
8. Университетте Лермонтов эки эле курсту окуган, ар кандай себептерден улам окуусун улантуудан баш тартууну чечкен.
9. Гвардиячылар мектебинде сабак учурунда жылкы Лермонтовду оң бутуна тээп, оор жаракат алган. Акынды буга чейин дуэлде жарадар болгон Пушкинди өлүмдөн сактап калууга аракет кылган белгилүү дарыгер Николай Арендт дарылаган.
10. Жаш кезинде ал кошуна жашаган Екатерина Сушкова аттуу кызга кызыгып калган, бирок ал анын сезимдерин четке кагып, жигитти шылдыңдап күлгөн. Көп жылдар өткөндөн кийин, гуссар жана чоң байлыктын мураскору болуп, Лермонтов Сушкованын пландалган никесин бузуп, аны эң жагымсыз жагдайда ачыкка чыгарды.
11. Биринчи жолу Лермонтов Пушкиндин өлүмү боюнча Дантести ашкере жалындуу айыптаганы үчүн камакка алынып, Кавказга сүргүнгө жөнөтүлгөн. Акындын биринчи дуэли балдан кийин болуп, ал жерде француз элчисинин уулу менен урушкан. Чет элдик адам жетпей калып, Михаил Юрьевич асманга ок атып, муну менен окуяны күчөткөн. Дуэлге катышканы үчүн кайрадан камакка алынып, Кавказ согушунун эң коркунучтуу секторуна жөнөтүлгөн.
12. Кавказда М.Ю.Лермонтов өзүнүн атактуу «Өз мезгилинин баатыры» романын жазган, анын биринчи басылышы дээрлик ошол замат сатылып кеткен.
13. Санкт-Петербургдагы кыска эс алуу учурунда Лермонтов аскер кызматын бүтүрүп, өзүн чыгармачылыкка арнагысы келген, бирок чоң энеси буга караманча каршы болгон. Ошондуктан, Лермонтов азаптуу алдын ала айтууга карабастан, өз полкуна кайтып келүүгө аргасыз болгон.
14. Кавказга келгенден кийин Лермонтов отставкадагы майор Николай Мартынов менен уруша кетип, көп өтпөй алардын ортосунда дуэл башталат. Жалпы кабыл алынган версия боюнча, акын асманга атып, анын каршылашы – жазуучунун көкүрөккө аткан.
15. Маркумду акыркы сапарга узатуу учурунда Лермонтовдун сөөгү болгон табыт анын өмүрүндө кызмат өтөгөн бардык полктун офицерлеринин ийнинде болгон.
16. Акындын сөөгү Пятигорскиде 250 күн эс алды. Андан кийин Лермонтовдун чоң энеси жазуучуну үй-бүлөлүк крупка коюуга империялык уруксат алууга жетишкен.